• Θεραπευτική Φωτογραφία

    Η δύναμη της εικόνας και της έκφρασης απέναντι στις αντιξοότητες

Η φωτογραφία είναι ένα ισχυρό μέσο έκφρασης και επικοινωνίας, ικανό να βοηθήσει στη διατήρηση της ψυχικής μας υγείας, στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησής μας, αλλά και στο να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις, να ξεπεράσουμε εμπόδια αλλά και ψυχικά τραύματα.

Υπάρχουν δύο συστήματα χρήσης αυτού του μέσου, το ένα είναι η Φωτοθεραπεία που χρησιμοποιείται από εκπαιδευμένους επαγγελματίες ψυχικής υγείας ως κομμάτι της θεραπευτικής τους γραμμής, προκειμένου οι ασθενείς τους να κατανοήσουν και να βελτιώσουν τη ζωή τους, ενώ η Θεραπευτική Φωτογραφία, που είναι και το θέμα αυτού του άρθρου, αφορά δραστηριότητες που γίνονται εκτός θεραπευτικού πλαισίου και προωθούν την αυτοδιερεύνηση, την θεραπευτική επικοινωνία για όσα δεν μπορούμε να εκφράσουμε με λέξεις, την εξωτερίκευση συναισθημάτων, την καλλιτεχνική έκφραση, αλλά και την συνειδητοποίηση όσων μπορεί να διαφεύγουν από την αντίληψή μας τώρα που βρισκόμαστε σε lockdown.

Όλοι μας αυτή την εποχή προβάλουμε και γινόμαστε δέκτες ανησυχίας, άγχους και φόβου, σε κοινωνικό και ατομικό επίπεδο, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουμε προβλήματα διάθεσης, προβλήματα ύπνου, συμπεριφορές που μοιάζουν με φοβία, ακόμα και συμπτώματα που μοιάζουν με πανικό, που μπορεί να ξεπερνάμε μετά από λίγο, αλλά το επόμενο ξέσπασμά τους βρίσκεται τόσο κοντά όσο και το επόμενο αρνητικό ερέθισμα που θα πυροδοτήσει αυτές τις αντιδράσεις.

Αυτό συμβαίνει γιατί η πραγματικότητα, η καθημερινότητα, οι συνήθειες και οι δραστηριότητες που θεωρούσαμε μέχρι χθες ως κάτι δεδομένο, τώρα έχουν απαγορευτικό, ενώ η ανασφάλεια και αναμονή για την επαναφορά μας στην κανονικότητα είναι μία ανηφόρα που ανεβαίνουμε με μεγάλη δυσκολία.

Όπως όμως συμβαίνει με όλες τις δυσκολίες της ζωής, ο μόνος τρόπος να τις ξεπεράσουμε, είναι περνώντας μέσα από αυτές, έτσι μέσα από την θεραπευτική φωτογραφία μπορούμε να αξιοποιήσουμε την μεταμορφωτική δύναμη του μέσου ως εργαλείο επικοινωνίας και αυτοέκφρασης και να προβάλουμε μαζί με τα πρόσκαιρα ή τα όμορφα και τα αρνητικά μας συναισθήματα.

Ένα μαραμένο λουλούδι, ένα σκοτεινό πορτραίτο, ένας άδειος δρόμος, η καλλιτεχνική απεικόνιση του εγκλεισμού, του φόβου, της ανασφάλειας, είναι συναισθήματα που μπορούμε να βγάλουμε έξω από την ψυχή μας και να δημιουργήσουμε χώρο για συναισθήματα δύναμης και αισιοδοξίας.

Η ψυχολογική προβολή και η θέαση μίας τέτοιας φωτογραφίας έχει κάτι που είναι λυτρωτικό, γιατί όταν ερμηνεύεις και συνειδητοποιείς, τότε μόνο προχωράς.

Όλοι μας είμαστε πλάσματα που κρύβουμε μεγάλη δύναμη μέσα μας, δύναμη και γενναιότητα όμως δεν σημαίνει έλλειψη φόβου, αντίθετα ο φόβος αποτελεί την ύστατη δοκιμασία της ψυχής, πριν την γενναιότητα.

Μέσα λοιπόν σε αυτό το πολεμικό τοπίο, είμαστε και εμείς στρατιώτες της πρώτης γραμμής, μόνο που εμείς σε αντίθεση με τους υγειονομικούς που έχουν απολέσει την ύπαρξη του εγώ, εμείς καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τον χειρότερο εχθρό που δεν είναι άλλος από τον ίδιο μας τον εαυτό, για αυτό το λόγο και η αυτογνωσία αυτή την στιγμή είναι εξίσου σημαντική με την ατομική ευθύνη.

Η φωτογραφία ως θεραπευτικό μέσο, ίσως μας βοηθήσει όχι μόνο να ξεπεράσουμε το άγχος, τη θλίψη, τον θυμό, την ανασφάλεια, αλλά και πώς να επανασυστηθούμε με τον εαυτό μας, αλλά και πιο σημαντικά πώς να δίνουμε περισσότερη προσοχή και αξία στα απλά, τα καθημερινά, ίσως και πράγματα που μας έχουν λείψει να κάνουμε μέσα στο σπίτι, όπως το να κοιμηθείς για περισσότερες ώρες, να κάνεις ένα πραγματικά χαλαρωτικό μπάνιο, να δώσεις ουσιαστική σημασία και χρόνο στο κατοικίδιό σου και φυσικά τώρα που έχεις χρόνο να δώσεις ακόμα περισσότερη αγάπη και ποιοτικότερο χρόνο στην οικογένειά σου.

Όσο λοιπόν τα πράγματα θα παραμένουν δύσκολα και ο δρόμος άδειος, εμείς μπορούμε να στρέψουμε το βλέμμα μας σε πράγματα και ανθρώπους που μας γεμίζουν και αυτές τις σκοτεινές φωτογραφίες της αρχής να τις διαδεχθούν φωτογραφίες γεμάτες φως. Άλλωστε αυτή είναι και η σημασία της λέξεως φωτογραφία, γραφή με φως.